[ Pobierz całość w formacie PDF ]
no się jednocześnie wytapianiem żelaza z rudy
K u z n i k dawny kowal i hutnik
K w a p puch, tutaj: miękka sierść na brzuchu zająca
L a n d r a t naczelnik powiatu w Prusach
L e j t n a n t porucznik
L e z i w o przyrząd bartników do włażenia na grube sosny, na których są barcie
A ę g, ł ą g nisko położona łąka nad rzeką
A u p e k skała osadowa składająca się z wielu warstewek, dająca się łatwo łupać na dro-
bne płytki
A u p a, ł u p k a bryła surowego, jeszcze porowatego żelaza, które trzeba było powtórnie
przekuwać na kowadle
M a m l a s niezdara, piecuch
M a n e l e ozdoby noszone na rękach, bransoletki
M a r c h a poczwara, straszydło
M a ś n i c a, k i e r z a n k a przyrząd do ubijania masła
M a z e l o n k a spódnica z ciemnego bawełnianego materiału
M i e l e r z stos, prymitywnie urządzony, w którym ułożony surowiec wypala się lub
zwęgla; w ten sposób wytwarzano dawniej węgiel drzewny
O c z a p i e r z y s k a górskie zbocza porosłe krzewami
O d k r y w k a kopalnia otwarta, w której pokład znajduje się blisko powierzchni ziemi
O p l e c e k gorsecik noszony z wierzchu, zwykle przyszyty do spódnicy, ozdobnie hafto-
wany
O s t r e w k i, o s t r e w k a młody świerk z gałęziami do połowy obciętymi, służący jako
palik do suszenia siana
O s t u d a choroba, kłopot, strapienie
O s p a, o s y p k a otręby używane do posypywania pokarmu dla zwierząt
O s z k l i w y wstrętny, obmierzły
O s z k u b e k przezwisko
O w i Ä™ z i o k beskidzki taniec ludowy
P a d u c h złodziej
P Ä… g w i c a, p Ä™ g w i c a guzik
P e r g a m i n skóra zwierząt specjalnie wyprawiona; od IV w. p. n. e. używano pergaminu
jako materiału do zapisywania tekstów lub oprawy poszczególnych książek
P l a s k a t y płaski
P l e ć k a kosz pleciony z cienkich korzeni sosny
P o d c i e p e k pogardliwa nazwa dziecka
P o d j e z d e k mały konik
P o m a r a s i ć zbrukać, zabłocić
R a j t r o k surdut
R e c h t o r nauczyciel
R o b ić p r z y m i e c h u dmuchać do dymarki przez specjalny otwór w miechu
R o b i e r z rozbójnik, rabuś
S a f i a n miękko wyprawiona barwiona skóra kozla, używana do wyrobu obuwia, opraw
książek
S ą s i e k przegroda w stodole na wymłócone zboże
S i e d l a k gospodarz, wieśniak
S i o d ł o w języku staropolskim wieś
S k ó r z a k i spodnie z wyprawionej miękko skóry
S k ó r z n i e proste obuwie z cholewami, szyte domowym sposobem
S p ą g warstwa skalna, na której opiera się pokład węgla lub siarki
S t a r k a staruszka, babcia
S t a r z y k dziadek
S t r o p warstwy skalne leżące nad pokładem węgla
S w a k krewny, powinowaty, szwagier
S z a f a r z klucznik, rozdawca
S z e r g a oprawca, tu: pogardliwa nazwa policjanta
S z k u b k i wieczorne zebranie kobiet w celu wspólnego skubania pierza
S z k u t a niewielki statek rzeczny do spławiania zboża
S z l a r k i ozdobne krochmalone falbanki u czepca
S z m e l c e r z w dawnej kuznicy pomocnik kowala
S z t u r m o w a ć tu: hałasować, awanturować się
S z w a n d r o w a ć szwargotać
S z y n y tutaj: większe sztaby żelaza
Z n i e ż y c a w i o s e n n a roślina cebulkowa kwitnąca biało w lasach górskich i pod-
górskich, obecnie pod ochroną
Z w i e ż y ć wyprażać rudę na otwartym ognisku w celu usunięcia wilgoci
T a r c h a l i c e bardzo dawny ośrodek hutnictwa na Dolnym Zląsku
T r z e m sala, sień; tutaj: domostwo
T r o j a k, t r o j a c z e k taniec śląski
W o ł ó w podobnie jak Tarchalice bardzo dawny ośrodek hutnictwa na Dolnym Zląsku
W r ę g i drewniane albo żelazne żebra okrętowe
Z a p a Å› n i c a fartuch
Z a p r z a n i e c odstępca
Z e l ż y w y obrzydliwy
Z r ę k o w i n y zaręczyny
SPIS TREZCI
Baśnie z ziemi opolskiej:
O TRZECH BRACIACH Z OPOLA 02
CZERWONY yUPAN 10
PRUSKA CHORGIEW 17
JAK SI UTOPIEC POKAZAA KUBIE U PIDAA 27
Baśnie z Beskidów:
JAK MIECEK OBAAZ STRACIA SI W GÓRACH 32
UWIZIONA WODA 39
Baśnie z Dolnego Zląska:
ZAOTY KACZOR 48
KUyNIK I PIDZIM%7Å‚YK 59
SZTOLNIA W SOWICH GÓRACH 67
POSAOWIE 80
OBJAZNIENIA WYRAZÓW TRUDNIEJSZYCH I GWAROWYCH 81
[ Pobierz całość w formacie PDF ]