[ Pobierz całość w formacie PDF ]
został mianowany wojewodą moskiewskim. Stał się zaufanym człowiekiem cara
Aleksego, który powierzył jemu w opiekę swoje dzieci. Został zamordowany w 1682
roku, w czasie buntu strzelców moskiewskich.
Był jednym z najbardziej utalentowanych dowódców rosyjskich tamtego okresu.
Starał się unowocześniać wojsko, a w szczególności piechotę, którą świetnie potrafił
wykorzystać przeciw kawalerii polskiej. Jednakże nie podejmował ryzyka, przez co
niekiedy tracił szansę rozstrzygnięcia bitwy na swoją korzyść.
Jakub Czerkaski przed chrztem nosił imię Uruskan-Murza. Pierwszy raz czytamy o
nim w zródłach w 1626 roku. Za swe zasługi dla cara dostał posiadłość w Niżnem
Nowogrodzie, gdzie zabezpieczał granicę przed Tatarami. Dopiero wojna z Polską, która
wybuchła w 1654 roku pozwoliła wykazać się swoimi zdolnościami dowódczymi.
Wyparł hetmana wielkiego litewskiego Janusza Radziwiłła z Białorusi, dzięki czemu stał
się jednym z najbardziej poważanych pułkowników (wojewodów) w armii carskiej. Na
początku 1655 roku udał się do Smoleńska przywitać cara Aleksego i właśnie wtedy
został wojewodą Wielkiego Pułku, czyli najwyższym dowódcą. Następnie, z nową armią,
skierował się na Grodno, a potem na Wilno, pokonując po drodze Radziwiłła i
Gosiewskiego. W tym też roku, gdy Szwedzi uderzyli na Rzeczpospolitą, został
oddelegowany przez cara do walki z nimi. W 1660 roku był przy armii Dołgorukiego jako
wysłannik cara. W 1663 roku został pierwszym wojewodą, lecz zmarł dwa lata pózniej,
to jest w 1665 roku.
Stefan Czarniecki urodził się w 1599 roku w Czarncy. Dość szybko rozpoczął
karierę wojskową pod okiem swojego brata. Z całą pewnością brał udział w wojnie
polsko-szwedzkiej w latach 1626-1629, ale służył wówczas tylko jako towarzysz. Po
skończonej wojnie zaciągnął się do armii cesarskiej, w której służył w latach 1629-1632.
Następnie został ściągnięty do Polski przez króla Władysława IV Wazę. Podczas wojny z
Moskwą w latach 1632-1634 otrzymał nominację na porucznika. Kolejny awans
przyszedł dopiero w 1644 roku, kiedy został mianowany pułkownikiem. W tym samym
roku walczył z Tatarami pod Ochmatowem. Podczas powstania kozackiego 1648 roku
dostał się do niewoli po bitwie pod %7łółtymi Wodami. Odzyskał wolność dopiero po
Zborowie, w roku 1649. Niewola rozpaliła nienawiść w Czarnieckim do zbuntowanych
Kozaków. Brał udział w wyprawie 1651 roku i to jego zdanie przeważyło podczas
narady, w wyniku czego armia koronna pomaszerowała pod Beresteczko, gdzie stoczono
bitwę z kozakami. Następną wyprawę odbył w 1653 roku na Bracławszczyznę, gdy nie
odbyły się planowane rozmowy z Kozakami, na które został oddelegowany. Następnie
brał udział w wyprawie żwanieckiej i ułatwił, dzięki swym stosunkom, rozmowy z
chanem. W 1654 roku został oboznym koronnym, a na początku 1655 roku brał udział w
nierozstrzygniętej bitwie pod Ochmatowem. Od maja 1655 roku był kasztelanem
kijowskim. Podczas najazdu szwedzkiego w 1655 roku przewodził obronie Krakowa,
który odpierał ataki przez trzy tygodnie. Pózniej udał się na Zląsk, a od 1656 roku, jako
regimentarz, prowadził wojnę szarpaną przeciw Szwedom. Jego działania z 1657 roku
przeciw Rakoczemu określa się mianem wojny podjazdowej, 1658 roku poprowadził
wyprawę do Danii. W 1660 roku został skierowany na Litwę w celu wsparcia hetmana
wielkiego Pawła Sapiehy w walce z Rosjanami. Podczas tej kampanii rozbił armię
Chowańskiego pod Połonką, a następnie stoczył nierozstrzygniętą bitwę nad Basią.
Ostatnią swoją wyprawę odbył w roku 1664 przeciw Kozakom na Ukrainie. W 1665 roku
został hetmanem polnym lecz, wkrótce zmarł.
Widać wyraznie, iż Czarniecki miał doświadczenie w walce zarówno z armiami
typu zachodniego, jak i wschodniego. Potrafił wykorzystać walory jazdy polskiej
(Połonka i Basia)i w razie konieczności umiejętnie wycofać się (bitwa pod Gołębiem).
Paweł Jan Sapieha urodził się w 1609 roku . Szlify wojskowe po raz pierwszy
zdobył podczas wyprawy Władysława IV Wazy na Smoleńsk w 1633 roku, gdy jako
[ Pobierz całość w formacie PDF ]