[ Pobierz całość w formacie PDF ]
woływał się na rozmowy z Berentem i Arturem Górskim), ale jego
nazwisko pojawiło się w ważniejszych wystąpieniach bodaj tylko
dwukrotnie, i to w niejasnym kontekście: w czerwcu 1928 roku
poeta wystąpił jako zwolennik Akademii (orędzie wraz z pięćdzie-
sięcioma podpisami literatów opublikowane zostało przez Głos
prawdy ), następnie jednak akces został zdementowany w artykule
Irzykowskiego, projektodawcy Izby Literackiej56. W ankietach czy-
telniczych Leśmian także nie cieszył się popularnością.
Nic dziwnego, że członkostwo w pAL wyraznie zwiększyło za-
interesowanie Leśmianem. Ukazały się zarówno teksty (portrety,
wywiady) prezentujące mało znanego pisarza ( Gazeta polska cy-
towała opinię pomirowskiego57), jak i artykuły polemiczne wobec
55
Aopuszański do grona sympatyków dolicza także Wacława sieroszewskiego
oraz Juliusza KadenaBandrowskiego. ten ostatni w wywiadzie dla Gazety
Zamojskiej miał nazwać Leśmiana wielkim poetą (zob. p. Aopuszański, Le-
śmian, op. cit., s. 169).
56
Zob. B. Winklowa, Polska Akademia Literatury, w zbiorze: O współczesnej
kulturze literackiej, pod red. s. %7łółkiewskiego i M. Hopfinger, Wrocław
1973, t. 2, s. 296 298.
57
Akademicy literatury, Gazeta polska 1933, nr 295. Zbieżności z odpowied-
50 1. Rytm recepcji
podjętej przez akademików decyzji (w tym i takie, które posługi-
wały się retoryką antyżydowską). popularyzatorską intencję można
przypisać szkicowi Czachowskiego, opublikowanemu w 1933 roku
przez Czas . tekst wszedł następnie do drugiego tomu Obrazu
współczesnej literatury polskiej (1934). W odróżnieniu od Feld-
mana, potockiego, a także Kołaczkowskiego (który w roku 1930
w uzupełnieniu Współczesnej literatury polskiej dodał także kilka
niepochlebnych zdań o Aące), Czachowski poświęcił Leśmianowi
najwybitniej i najsamodzielniej oryginalnemu talentowi poetyc-
kiemu pokolenia debiutującego na początku XX wieku odręb-
ny podrozdział.
Również w 1934 roku wyszła broszurka Adama szczerbowskie-
go Brzegiem szału w niepojętość zieloności. O Aące Bolesława Le-
śmiana pierwsze osobno wydane opracowanie twórczości poety.
Rozprawka urodzonego w 1894 roku zamojskiego polonisty nie
wychodziła poza krąg dyskursów młodopolskich i dla tomiku Le-
śmiana wyznaczała jako kontekst interpretacyjny poezję sanskryc-
ką, zaś postawę twórczą poety określała jako żądzę wniknięcia
w absolut . Książeczka nie zdobyła rozgłosu (omówił ją tylko ta-
deusz sinko w dodatku literackim do IKC , wyróżniając wśród
okolicznościowych artykułów i studiów za głębokość ujęcia
i piękność formy 58). Większe znaczenie dla leśmianologii miała na-
tomiast reedycja szkicu Ortwina w książce Próby przekrojów (1936).
Recenzje Napoju cienistego
Wydany w roku 1936, długo oczekiwany trzeci tom poezji Le-
śmiana (przez szesnaście lat poeta publikował w prasie, przede
wszystkim w Gazecie polskiej ), miał już ponaddwukrotnie wię-
nim fragmentem syntezy Nowa literatura w nowej Polsce są tak uderzające, że
nasuwa się podejrzenie, iż autorem noty był sam pomirowski tym bardziej
że krytyk w latach 1931 1939 współpracował z Gazetą polską .
58
R. [t. sinko], Wśród nowych książek, Kurier LiterackoNaukowy 1934,
nr 20.
Recenzje Napoju cienistego 51
cej recenzji niż Aąka. Nastąpiła też niemal całkowita wymiana kry-
tyków prócz świeżo upieczonego leśmianologa szczerbowskiego
o Napoju cienistym nie pisał żaden recenzent poprzednich książek
poetyckich. Znamienne przy tym, że wystąpienia rówieśnika poety,
sinki, oraz autorów nieco młodszych, pawła HulkiLaskowskiego
i Zuzanny Rabskiej, są nieporównywalne rangą z wcześniejszy-
mi reakcjami krytycznymi Irzykowskiego czy Ortwina. RolÄ™ tych
ostatnich przejęli m.in. Zawodziński, Fik, troczyński, a spośród
przedstawicieli pokolenia 1910 przede wszystkim Fryde, Hieronim
[ Pobierz całość w formacie PDF ]